Του Τζιμ Μπράντλι
Η καπιταλιστική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι στη Μαδρίτη της Ισπανίας, λέει ότι θα κάνει τα πάντα ώστε να εμποδίσει τον λαό της Καταλονίας να ψηφίσει σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία την 1η του Οκτώβρη. «Θα κάνω ότι είναι απαραίτητο να το αποτρέψω, και δεν αποκλείω κανένα μέσο», είπε ο Ραχόι στις 7 Σεπτέμβρη.
Η Μαδρίτη απειλεί ότι θα απαγγελθούν ποινικές κατηγορίες κατά 700 δημάρχων της αυτόνομης περιοχής της Καταλονίας, ανάμεσα σε αυτούς και ο δήμαρχος της Βαρκελώνης, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ισπανίας, εάν αυτοί επιτρέψουν τη χρήση δημοσίων χώρων και συνεργαστούν στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, το οποίο κάλεσε η Εθνοσυνέλευση της Καταλονίας.
Ο Πρόεδρος της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζεμόντ, θα αντιμετωπίσει επίσης κατηγορίες εάν προχωρήσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.
Οι Καταλανοί, όπως και ο λαός στη Χώρα των Βάσκων της Ισπανίας, ιστορικά έχουν αντιμετωπίσει την εθνική καταπίεση υπό την κυριαρχία της Ισπανίας. Με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού, οι κυρίαρχοι της Μαδρίτης έχουν εντείνει τις επιθέσεις τους κατά των δικαιωμάτων των Καταλανών και τη χρήση της καταλανικής γλώσσας.
Η αστυνομία έχει κάνει επιδρομές σε τυπογραφεία και άλλες εγκαταστάσεις της περιφέρειας ψάχνοντας να βρει και να καταστρέψει ψηφοδέλτια, κάλπες, και έντυπα υπέρ της ανεξαρτησίας. Μέχρι στιγμής οι προσπάθειες αυτές έπεσαν στο κενό.
Οι απειλές της Μαδρίτης έχουν αυξηθεί μετά από μια διαδήλωση υπέρ της ανεξαρτησίας ενός εκατομμυρίου ανθρώπων στη Βαρκελώνη, την πρωτεύουσα της Καταλονίας, στην υπεράσπιση του δικαιώματος της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.
«Έχει να κάνει με την υπεράσπιση αυτού που πιστεύουμε, δηλαδή, την ανεξαρτησία», είπε η Έλενα Κασαντόρ, μια φοιτήτρια 23ων χρονών από την Ταραγόνα στην Guardian κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης. «Θα γίνει διότι ο κόσμος είναι προετοιμασμένος να αψηφήσει το κράτος».
«Θα ψηφίσουμε», φώναζαν πάνω από 700 δήμαρχοι στις 16 Σεπτέμβρη στη Βαρκελώνη, με τη στήριξη εκατοντάδων υποστηρικτών της ανεξαρτησίας που ανέμιζαν τη σημαία της Καταλονίας.
Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις η συντριπτική πλειοψηφία των Καταλανών υποστηρίζουν τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, ανεξάρτητα από το εάν είναι υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας της Καταλονίας.
Η ερώτηση προς τους ψηφοφόρους είναι, «Θέλεις η Καταλονία να γίνει ένα ανεξάρτητο κράτος υπό την μορφή της αβασίλευτης δημοκρατίας;» Πεντέμισι εκατομμύρια έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν σε ένα σύνολο πληθυσμού επτάμισι εκατομμυρίων ανθρώπων.
Δεκαετίες αγώνων, οικονομική σπουδαιότητα
Οι Καταλανοί, με τη δική τους εθνική ταυτότητα, γλώσσα και έθιμα, ζούνε πάνω από χίλια χρόνια στη μεσογειακή περιοχή που βρίσκεται στα παράλια της βορειοανατολικής Ισπανίας. Κάτω από την κυριαρχία μιας μακριάς σειράς φεουδαρχικών μοναρχιών με έδρα τη Μαδρίτη, οι Καταλανοί αντιμετώπισαν μια συνεχιζόμενη καταστολή που είχε στόχο να τους κάνει «πιο Ισπανούς».
Κατά τον 19ο αιώνα, η Καταλονία πρωτοστάτησε στη βιομηχανική ανάπτυξη της Ισπανίας, δημιουργώντας μια ισχυρή εργατική τάξη.
Το 1931 αναπτύχθηκε ένα μαζικό επαναστατικό κίνημα ενάντια στη δικτατορική κυβέρνηση στη Μαδρίτη που οδήγησε στον σχηματισμό της Ισπανικής Δημοκρατίας. Μέσα από αυτούς τους αγώνες εγκαθιδρύθηκε η περιφερειακή αυτόνομη κυβέρνηση της Καταλονίας και προβλήθηκε το αίτημα της εθνικής αυτοδιάθεσης.
Ο αντιδραστικός στρατηγός Φρανσίσκο Φράνκο, υποστηριζόμενος από τα φασιστικά καθεστώτα του Βερολίνου και της Ρώμης, τέθηκε επικεφαλής του παλιού στρατού στον αιματηρό Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο του 1936-1939, κατά τον οποίο νίκησε τις δυνάμεις των σταλινικών, των αναρχικών και των κεντριστών. Οι δυνάμεις αυτές απέτρεψαν τους ανθρώπους του μόχθου να διεξάγουν μια όλο και βαθύτερη επανάσταση. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου οι επαναστατικές μάζες των Καταλανών πολέμησαν με την πλευρά των δημοκρατών ενάντια στους φασίστες.
Η δικτατορία του Φράνκο διήρκεσε μέχρι το θάνατό του το 1975. Όπως διαλύθηκαν τα συνδικάτα και οι επαναστατικές οργανώσεις κηρύχθηκαν παράνομες, έτσι έγινε και με την αυτονομία, τη γλώσσα και τον πολιτισμό της Καταλονίας. Πολλοί εθνικιστικά σκεπτόμενοι Καταλανοί ακτιβιστές δολοφονήθηκαν ή στάλθηκαν στην εξορία.
Μετά την πτώση της δικτατορίας, υιοθετήθηκε το 1978 ένα νέο Σύνταγμα της Ισπανίας, το οποίο αναγνώριζε τους Καταλανούς ως «εθνότητα». Καθιέρωσε την καταλανική και την ισπανική ως τις δύο επίσημες γλώσσες της Καταλονίας. Αλλά το 2010, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας ανέτρεψε αυτό το καθεστώς, υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει κάποια βάση για να θεωρηθούν οι Καταλανοί έθνος και η καταλανική γλώσσα δεν θα έπρεπε να έχει την πρωτοκαθεδρία στην περιφέρεια.
Πολλά διακυβεύονται για τους κυρίαρχους καπιταλιστές της Ισπανίας στην προσπάθειά τους να εμποδίσουν το δημοψήφισμα και να καταστείλουν τις δυνάμεις που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία. Η Καταλόνια έχει το 16% του πληθυσμού της Ισπανίας και η βιομηχανική της δραστηριότητα −που στηρίζεται στην παραγωγή χημικών, αυτοκινήτων, την ενέργεια, το μέταλλο, τα φαρμακευτικά, ηλεκτρονικά και άλλα εμπορεύματα−, συμβάλλει στο περίπου 20% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της.
Τα αστικά πολιτικά κόμματα που σήμερα ηγούνται της καμπάνιας για την ανεξαρτησία της Καταλονίας καλούν για την άμεση είσοδο της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κυρίαρχοι της Μαδρίτης τάσσονται με πείσμα κατά αυτής της προοπτικής, φοβούμενοι ότι αυτό θα επιστρέψει την τέταρτη μεγαλύτερη καπιταλιστική οικονομία της Ευρώπης στην κρίση. Αυτό αυξάνει περαιτέρω την αστάθεια και επιταχύνει τη διάλυση της χίμαιρας περί μιας «όλο και μεγαλύτερης ένωσης» της Ευρώπης.
Η ανατροπή της εθνικής καταπίεσης στην Καταλονία μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της ταξικής πάλης εκεί, στη Χώρα των Βάσκων και στην Ισπανία.